boeken

De achterflap van Greil Marcus' nieuwste boek - Folk Music; A Bob Dylan Biography In Seven Songs - bevat lovende woorden over de auteur van onder andere schrijfster Joyce Carol Oates en filmmaker Todd Haynes. Dat schept, net als de uitgever van het boek - Yale University Press - hoge verwachtingen. Verwachtingen die niet worden ingelost, helaas. Folk Music; A Bob Dylan Biography In Seven Songs is een matig boek.

Het idee van Folk Music is intrigerend: een Dylan-biografie opgehangen aan zeven songs: 'Blowin' In The Wind', 'The Lonesome Death Of Hattie Carroll', 'Ain't Talkin'', 'The Times They Are A-Changin'', 'Desolation Row', 'Jim Jones' en 'Murder Most Foul', maar nergens in de pagina's van Folk Music komt er ook maar iets in de buurt van een doorgaande lijn, van een doorlopend verhaal bestaande uit zeven delen, laat staan een biografie. Folk Music is een verzameling van zeven essays, vaak bewerkingen van eerdere lezingen of artikelen en in die zeven essays slaat Marcus de plank nog wel eens mis.

Een muziekjournalist van de status van Marcus moet toch weten dat Bob Dylan op 9 juli 1962 geen twee, maar drie takes van 'Blowin' In The Wind' opnam en dat niet de tweede, maar de derde take op The Freewheelin' Bob Dylan terecht kwam (bladzijde 54).

Een schrijver als Marcus moet toch weten dat er tussen 1964 en 1975 geen twintig jaren kunnen verstrijken (bladzijde 103).

Een Dylankenner als Greil Marcus moet toch meer over 'Desolation Row' kennen melden dan het speculeren over de vraag of de vader en grootvader van Bob Dylan aanwezig waren bij een lynchpartij.

Een journalist als Greil Marcus moet toch begrijpen dat er ergens iets helemaal mis gaat wanneer in een essay over 'The Lonesome Death Of Hattie Carroll' er eigenlijk niks geschreven wordt over 'The Lonesome Death Of Hattie Carroll', maar des te meer over 'O Superman' van Laurie Anderson.

Folk Music; A Bob Dylan Biography In Seven Songs is een boek om zo snel mogelijk te vergeten. Het is niet de moeite van het lezen waard.

~ * ~ * ~

Play It Loud van Brad Tolinski en Alan Di Perna vertelt de geschiedenis van de elektrische gitaar. Nou ben ik niet bijster geïnteresseerd in die geschiedenis, maar de titel van het boek deed mij deze pil toch oppakken van de tafel van de lokale boekwinkel. Play It Loud lijkt wel erg veel op de woorden die Bob Dylan tot zijn band richtte nadat hij in de Manchester Free Trade Hall voor Judas was uitgemaakt omdat hij met een band speelde, omdat hij een elektrische gitaar om zijn schouders had gehangen.

Play It Loud verscheen voor het eerst in 2016. De Nederlandse vertaling is van 2022. De eerste paar hoofdstukken was even doorbijten voor mij - te veel technische details - maar daar eenmaal doorheen moet ik zeggen dat Play It Loud leest als een trein. Wat het boek interessant maakt voor de Dylan-liefhebber is het hoofdstuk (15 bladzijden) over Dylans optreden op het Newport Folk Festival van 1965. Wat het vooral aardig maakt, is dat in de Dylan-literatuur vaak over dit optreden wordt geschreven als een eindpunt, een afscheid van de folkbeweging. Tolinski en Di Prena schrijven over dit optreden vanuit een andere invalshoek, ze zien het niet zozeer als een afscheid, maar als een nieuw begin. Het is een subtiel, maar wel een belangrijk verschil.

Dat Tolinski en Di Perna geen Dylanologen zijn, blijkt uit kleine foutjes die ze hier en daar maken. Zo schrijven ze dat Bob Dylan in zowel 1965 als 1966 met een band door Engeland tourde en dat Dylans optreden tijdens het Newport Folk Festival van 1965 in een zaal was. Voor wie bereidt is daar overheen te lezen, is het Dylan-hoofdstuk in Play It Loud zeker aardig om eens te lezen.

~ * ~ * ~

Nu de geruchten over de The Bootleg Series vol. 17 steeds sterker en concreter worden, leek het me tijd worden op de autobiografie van Time Out Of Mind-producer Daniel Lanois te lezen. Hoewel Time Out Of Mind een eigen hoofdstuk krijgt in Soul Mining; A Musical Life, krijgt Daniel Lanois het voor elkaar om niet eens zo heel veel over de sessies voor TOOM te schrijven. Lanois' schrijfstijl doet mij nu en dan denken aan Testimony van Robbie Robertson: zelfingenomen, te lezen met een korreltje zout, maar toch interessant vanwege dat kijkje achter het gordijn.

Veel interessanter dan Soul Mining als het gaat om de sessies voor Time Out Of Mind, is Listen Up!, het boek van Mark Howard, de man achter de knoppen tijdens de opnamesessies. Twee hoofstukken, in totaal zo'n twintig bladzijden, krijgen de sessies voor Time Out Of Mind in Listen Up! In tegenstelling tot Soul Mining weet Listen Up! mij al lezende in gedachten te verplaatsen van de luie stoel thuis naar de opnamestudio. Volgens Mark Howard kregen Bob Dylan en Daniel Lanois tijdens de sessies voor Time Out Of Mind dusdanig mot met elkaar, dat Dylan Lanois doodzweeg. Is dit een mogelijke reden waarom Lanois niet zo heel diep ingaat op de Time Out Of Mind-sessies?

Met de aanstaande The Bootleg Series vol. 17 in het verschiet en de geruchten dat deze uitgave een nieuwe mix van het album bevat - iets wat nog nooit eerder bij een editie van The Bootleg Series is gedaan -, is het interessant om te kijken wat Lanois en Howard over het mixen van dat album hebben geschreven. Over het algemeen wordt aangenomen dat de mix van Time Out Of Mind, dat swampy-geluid dat dit album kenmerkt, uit de koker van Daniel Lanois komt. Dat zal best zo zijn, maar het masteren - het perfect krijgen van de gemaakte mix - werd gedaan zonder Lanois.

Lanois schrijft over het mixen van de opnamen dit:

I have to say that Bob's attention to mixing details at this point was impressive. He would scrutinize the mixes, and report back to the [opnamestudio] Teatro with razor-sharp observations. He also went o to overdub a few electric guitar parts; in fact, some of the solos are his.

Lanois vertelt niet wie de mixen heeft gemaakt, alleen dat Bob Dylan er zich mee bemoeide.

Mark Howard daarentegen vertelt uitvoerig over het masteren van de opnamen en Bob Dylans bemoeienissen daarbij. Het voert te ver om het gehele relevante stuk hier te citeren (tweeënhalve pagina), ik vat kort samen: Mark Howard en Joe Gastwirt masteren de opnamen in Oceanview Mastering, Los Angeles. Daniel Lanois bemoeit zich er niet mee. Een cd met het resultaat wordt aan Bob Dylan gegeven. Deze is nog niet tevreden. Een tweede en derde mastering en cd voor Dylan worden gemaakt. Op verzoek van Bob Dylan worden de eerste en laatste coupletten van 'Doing Alright' - de werktitel voor 'Til I Fell In Love With You' - verwisseld. Een vierde master wordt gemaakt in Teatro. Na het horen van deze vierde master heeft Dylan nog één verzoek: het verwijderen van het laatste couplet van 'Doing Alright'. Dat wordt gedaan en de definitieve versie van Time Out Of Mind staat op band. 

Zowel Soul Mining als Listen Up! zijn goede boeken voor wie wat meer wil weten over de opnamesessies voor Time Out Of Mind en natuurlijk ook Oh Mercy. Ik heb een voorkeur Listen Up!, als er eentje gekozen moet worden, simpelweg omdat Mark Howard niet alleen wat dieper op de zaken ingaat dan Daniel Lanois, maar ook omdat Howard wat opener lijkt te zijn over de gang van zaken dan Lanois. 

Mocht je de tijd en de kans hebben, lees dan gewoon beide boeken. 

~ * ~ * ~