"Geen drums", dat is het eerste wat ik krabbel in mijn notitieboekje ergens aan het begin van Bob Dylans Shadow Kingdom. Daarna heb ik niet zo veel meer opgeschreven, te veel werd ik in beslag genomen door wat het beeldscherm te bieden had. Wat ik nu schrijf, doe ik op geheugen.
Natuurlijk kan ik de stream
nogmaals bekijken in de komende anderhalve dag, maar daarvoor is het nu nog te vroeg. De geest moet de eerste keer nog verwerken.
Shadow Kingdom is het Dylan-concert dat geen concert is. Allereerst is het niet live, maar vooraf opgenomen. Ten tweede is de concertbezoeker gewoon thuis gebleven. Vlak voor de stream begon, maakte ik een rondje op Facebook. Foto's van wachtende concertbezoekers, de beentjes omhoog op een bank, wat te drinken binnen handbereik en een aftellende klok op de buis. Het leek wel oudjaarsavond, al werd er afhankelijk van woonplaats bijna nergens afgeteld naar middernacht, maar na 6 uur in de ochtend, 11 uur in de avond of 2 uur in de middag.
Hier, in de woonkamer van huize Willems zat dochterlief - vijftien jaar - op de bank voor haar eerste Dylan-concert. Na opener "When I Paint My Masterpiece" bleef het stil, geen applaus, gezeur over de stem of verzoeknummers die richting podium werden geschreeuwd. Het bleef de hele avond stil in de zaal. 'Mevrouw Tom' keek af en toe eens op van haar boek. Dochterlief, niet gewend aan het late tijdstip, moest zo nu en dan gapen.
Alles in zwart-wit geschoten, verschillende settings die doen denken aan een nachtclub ergens in de eerste helft van de twintigste eeuw. Mannen met hoeden, vrouwen in jurken en iedereen rookt. Ik moest denken aan de tijd van mijn opa die ooit op jonge leeftijd op doktersadvies was begonnen met roken. Stellen dansen, mannen hangen aan tafels, drinken bier uit flesjes en luisteren. Het doet mij denken aan Quest, de tv-uitzending uit begin 1964 waarin Dylan omringt door figuranten zijn muziek speelt.
Bob Dylan wordt bijgestaan door twee gitaristen, een accordeonist en een bassist.[1] De vier weten een opmerkelijk vol geluid te produceren. Dat wat een jaar geleden met Rough And Rowdy Ways al duidelijk werd, wordt door Shadow Kingdom nogmaals bevestigd: Dylans stem wint de laatste jaren aan kracht. Hij is verdomd goed bij stem. Is dit het voordeel van ruim een jaar noodgedwongen geen concerten kunnen geven, van het rusten van die stem? Voor enkele songs grijpt Dylan naar de gitaar of mondharmonica, maar bovenal is hij de zanger in dit concert. De man van de woorden, de man van de stem.
In een aantal songs zijn de woorden op de schop gegaan, deels vervangen door nieuwe woorden. Hetzelfde geldt voor de muziek. Niets is meer wat het ooit geweest is en toch zijn het nog steeds de oude songs. En dat is Dylan-de-concert-man: dat wat de luisteraar van voor naar achter kan meezingen in een nieuw jasje steken waardoor niet alleen de song herkent, maar ook voor het eerst gehoord wordt. Dat levert werkelijk schitterende nieuwe versies op van onder andere "Pledging My Time", "Tombstone Blues" en "Queen Jane Approximately".
Het arrangement van "What Was It You Wanted", de meeste recente song tijdens Shadow Kingdom, blijft als een van de weinige songs redelijk dicht bij de elpee-versie (van Oh Mercy), maar dat neemt niet weg dat de song indruk maakt.
Shadow Kingdom is voor Bob Dylan overduidelijk niet een manier geweest om even snel wat geld te verdienen. Hier is tijd en moeite in gestoken en dat betaald zich uit met een hoogstaand concert. Ik dacht hoogtepunten te moeten noemen, maar wanneer ik daar over nadenk wordt de lijst te lang. Beter is het om zo gewoon de hele lijst van de dertien gespeelde songs te geven. Maar liefst zes van de dertien songs zijn afkomstig van het mid-sixties trio Bringing It All Back Home, Highway 61 Revisited en Blonde On Blonde. En dan is er nog het '71-duo "When I Paint My Masterpiece" en "Watching The River Flow".
Tijdens het kijken vraag ik me af wanneer hij voor het laatst "Most Likely" speelde, of "Pledging My Time" of "To Be Alone With You". Ik weet het niet. Natuurlijk kan ik het opzoeken, maar doet het er toe? Veel interessanter is wat hij er nu mee doet, vanavond in mijn huiskamer, in Shadow Kingdom.
Vijftig minuten van begin tot eind. Dat is kort voor een concert. Maar die vijftig minuten van Shadow Kingdom zijn dusdanig intens dat het voelt als twee uur geperst in een kwartier.
Shadow Kingdom kan nog anderhalve dag bekeken worden. Het zou eeuwig zonde zijn wanneer het daarna verdwijnt. Shadow Kingdom is een album dat schreeuwt om uitgebracht te worden.
setlist
01. When I Paint My Masterpiece
02. Most Likely You Go Your Way (And I'll Go Mine)"
03. Queen Jane Approximately
04. I'll Be Your Baby Tonight
05. Just Like Tom Thumb's Blues
06. Tombstone Blues
07. To Be Alone With You
08. What Was It You Wanted?
09. Forever Young
10. Pledging My Time
11. The Wicked Messenger
12. Watching The River Flow
13. It's All Over Now, Baby Blue
[1] Her en der op het net zie ik lijstjes met de namen van vijf muzikanten, waarschijnlijk overgenomen uit de credits van Shadow Kingdom. Heb ik iets gemist? Speelt er een vijfde muzikant mee? Worden niet alle songs door dezelfde vier muzikanten gespeeld?