Het is vijf jaar geleden dat de Nobelprijs voor Literatuur aan Bob Dylan werd toegekend. Hij kreeg de prijs voor "having created new poetic expressions within the great American song tradition". Daar moest ik gisteren aan denken, staand op een wankel trapje om bij de dichtbundels op de bovenste planken te kunnen. "Daar staan de bundels van niet zo bekende dichters", aldus de boekverkoper. Op de beter bereikbare plank vol werken van bekende dichters vond ik niks, van de plank met "niet zo bekende dichters" nam ik twee boeken mee. Een van die twee is de bundel Van A tot en met Z van Frans Kuipers. Ik was niet zo heel erg bekend met het werk van Frans Kuipers tot ik een maand of drie geleden in mijn geparkeerde auto, wachtend op het einde van zoonliefs afspraak, het gedicht "Kwallen" van Kuipers las en onder de indruk raakte. Ik had de dichter Kuipers nog niet in verband gebracht met Bob Dylan, daar bracht de bundel Van A tot en met Z verandering in. Op de eerste bladzijde in die bundel staat:
Yippee
I'm a poet
and I know it
hope I don't blow it.
B. Dylan
Een motto ontleend aan Dylans "I Shall Be Free No. 10" van Another Side Of Bob Dylan dus.
Vijf jaar voor Frans Kuipers' Van A tot en met Z verscheen, bracht uitgeverij Peter Loeb de bundel Fietsen op de Mont Ventoux van Jan Kal op de markt. 74 sonnetten zijn er te vinden in Fietsen op de Mont Ventoux, maar nog geen van de Dylan-sonnetten waarvan Kal er toen al een aantal had geschreven. Het motto op een van de eerste bladzijdes in Fietsen op de Mont Ventoux:
Yippee
I'm a poet
And I know it
Hope I don't blow it
I'm a poet
And I know it
Hope I don't blow it
Bob Dylan
In 1979 - het jaar waarin ook Van A tot en met Z van Frans Kuipers verscheen, bracht De Arbeiderspers een vierde, gewijzigde en uitgebreide druk van Fietsen op de Mont Ventoux uit. In deze vierde druk is het motto verdwenen, maar zijn wel 9 Bob Dylan-sonnetten te vinden.
Jan Kal was met het als motto kiezen van een citaat uit "I Shall Be Free No. 10" eerder dan Frans Kuipers, maar hij was niet de eerste Nederlandse dichter die naar deze regels van Dylan greep. In 1966 verscheen Iets eetbaars, de tweede bundel van Hans Vlek. In deze bundel staat het gedicht "A hypocrite's waltz". Dat gedicht gaat zo:
A hypocrite's waltz
I am a poet and I know it
zingt Bob Dylan, maar wat weet hij
die even later zegt: I don't need no sportscar,
maar er drie bezit?
Hans Vlek heeft als enige van deze drie dichters niet mogen meemaken dat de Nobelprijs voor Literatuur aan Bob Dylan werd toegekend, hij overleed in juli 2016, drie maanden voor de prijs aan Bob Dylan werd gegeven. Ik vraag mij vaak af wat hij van die toekenning zou hebben gevonden.
Volgens een artikel op internet bevat de bundel Gottegot & Bubble Up uit 1977 van Frans Kuipers hetzelfde motto. Klopt dit, of heeft de auteur zich vergist, zo vraag ik me af. Een vergissing lijkt mij het meest logisch, waarom aan twee bundels hetzelfde motto geven?
Eind volgende maand verschijnt de bundel Nachtbioscoop van Jan Kal. Op websites van verschillende boekwinkels lees ik over deze bundel: "De hoofdmoot van deze bundel vormt de popmuziek uit de jaren vijftig, zestig en zeventig – in sonnetvorm. Liedjes en gedichten stammen uit een gemeenschappelijke bron, maar bevinden zich tegenwoordig in gescheiden domeinen. De toekenning van de Nobelprijs voor literatuur aan Bob Dylan in 2016 beoogde deze kloof te overbruggen. Kal dicht zijn hedendaagse sonnetten tegen de achtergrond van beide tradities. Van Dante tot Dylan, van Petrarca tot Madonna, van Baudelaire tot de Beatles, een waar feest der herkenning."
In mijn agenda staat bij 30 november een notitie: "bundel Kal kopen".
19 uur later, een aanvulling is nodig. Er is meer. Er is altijd meer, blijkt achteraf wanneer het geheugen doet wat 't moet doen: herinneren. Naast Frans Kuipers, Jan Kal en Hans Vlek is er Elly de Waard. Haar gedicht "Just Like Bob Dylan" begint met "I'm a poet and I know it".
Ik zet geen punt achter dit lijstje van vier dichters. Er is ongetwijfeld meer, ik moet het alleen nog ontdekken of herinneren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten