Het aardige van de kringloopwinkel is dan natuurlijk wel weer dat er ergens achterin de winkel vaak ook nog bakken vol niet geprijsde elpees staan. Het is meestal een allegaartje van de verzamelde werken van Vader Abraham, Cor Steyn, kinderelpees met sprookjes en liedjes en een onvoorstelbare hoeveelheden klassieke muziek. Wie de moeite neemt om door die bakken te struinen kan soms aardige dingen vinden. Zo trof ik gisteren tussen de platen van Kinderen Voor Kinderen en Bonnie St. Claire een elpee van Manitas de Plata aan, een naam met een Dylan-connectie.
In de Rolling Thunder Revue-film vertelt Bob Dylan dat hij op 24 mei 1975 een zigeunerfestival bezocht in St. Maries de la Mer in het zuiden van Frankrijk, dat Manitas de Plata daar speelde, bij een kampvuur, dat Dylan de hele nacht naar De Plata luisterde. Een week na dat festival, aldus Dylan, kwam zijn song 'One More Cup Of Coffee' tot hem in een droom.
Feit of fictie? Het is een vraag die steeds gesteld moet worden als het gaat om de Rolling Thunder-film van Scorsese.
Wat 'One More Cup Of Coffee' uniek maakt in zijn catalogus, is de manier waarop Dylan de song zingt. Manitas de Plata is een gitarist, hij zingt niet. Dat had ik me voor aanschaf van de De Plata-plaat nooit gerealiseerd. Hoe kan De Plata dan de inspiratie zijn voor 'One More Cup Of Coffee'? Iets wat toch gesuggereerd wordt in de Scorsese-documentaire.
Op Manitas de Plata at Carnegie Hall (Vanguard, 1967) de plaat die sinds gisteren op mijn draaitafel ligt wordt De Plata op enkele songs vergezeld door José Reyes, een zanger. Zo ook op 'Fandangos Por Solaeres'. Wat Reyes in deze song zingt, kan ik niet verstaan, het is in het Spaans, althans dat denk ik. Op de hoes van de elpee staat naast de originele tekst een Engelse vertaling. De song heeft vier coupletten waarvan de eerste en derde in vertaling aldus gaan:
She was as crazy as a wild bug
The woman was born mad
The man foretold
That the woman who touched her
Would die by the hand of God.
Let me enjoy myself one day
Let me drink wine if I wish
Let me enjoy myself one day
For I am a sick man
The doctors have told me
There is no cure for me.
Als het om de tekst gaat, zie ik weinig overeenkomst met Dylans 'One More Cup Of Coffee'.
Het is jammer dat je niet naast mij op de bank zit, terwijl ik dit schrijf, terwijl José Reyes zingt. Zijn stem snijdt door merg en been. Zijn stem, zijn manier van zingen in 'Fandangos Por Solaeres' doet denken aan de manier waarop Bob Dylan zijn 'One More Cup Of Coffee' zingt. Was het dan de zanger José Reyes die er voor zorgde dat 'One More Cup Of Coffee' tot Dylan in een droom kwam?
In de liner notes bij Desire schrijft Allen Ginsberg over Dylans stem op 'One More Cup Of Coffee': 'voice lifts in Hebraic cantillation never heard before in U.S. song, ancient blood singing - a new age, a new Dylan again redeemed, at ease [...] heart stilled & singing clear, cantillating like synagogue cantor'.
Heeft Allen Ginsberg gelijk? Moet de bron van Dylans manier van zingen op 'One More Cup Of Coffee' niet gezocht worden bij zigeunermuziek, maar bij Dylans Joodse achtergrond, in de synagoge?
Ik hoor beide bronnen in 'One More Cup Of Coffee', maar wat ik vooral hoor is Dylans draai die hij aan zijn bronnen heeft gegeven zodat de song, hoewel uniek in zijn catalogus, onmiskenbaar Dylan is.
Manitas de Plata at Carnegie Hall heeft plaats gemaakt voor Desire op mijn draaitafel en steeds til ik aan het eind van 'One More Cup Of Coffee' de naald om 'm weer aan het begin van die song in de groef te laten zakken, net als toen ik vijftien was. Ik heb het verhaal al vaker verteld: ik was vijftien, hoorde Dylan op de radio, snelde naar de winkel en kocht Desire. Wat maakte die plaat een indruk: het verhaal van 'Isis', de samenzang op 'Oh Sister' en die stem op 'One More Cup Of Coffee'.
Met dank aan Manitas de Plata at Carnegie Hall ben ik weer even vijftien en kan ik Desire weer helemaal opnieuw horen, alsof het de eerste keer is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten