The Complete Budokan 1978 - een oud souvenir in een nieuw jasje

Binnen enkele uren na de aankondiging van The Complete Budokan 1978 lieten twee Dylanliefhebbers me via de digitale snelweg weten dat ze wat twijfels hebben over deze release. Is dit nou echt iets om naar uit te kijken, zo vroegen ze zich beiden af. Ik snap die twijfel wel zonder echt van mezelf te begrijpen waar die twijfel vandaan komt. Toegegeven, Bob Dylan At Budokan is nou niet bepaald mijn meest favoriete Dylanalbum en met de nieuwe release krijgen we, even kort door de bocht, alleen maar meer van hetzelfde, meer Bob Dylan At Budokan. Misschien dat dat de reden is waarom ik nog niet sta te juichen over The Complete Budokan. Is dat terecht? Geen idee.

Misschien moet ik anders naar die nieuwe release kijken, naar hoe The Complete Budokan in Dylans oeuvre past.

Grofweg is het releaseprogramma van Dylans muziek in vier categorieën te verdelen:

1. Nieuwe muziek, denk hierbij aan bijvoorbeeld albums als Tempest en Rough And Rowdy Ways, maar ook aan albums met concertopnamen als Hard Rain.

2. Verzamelalbums zoals de verschillende Greatest Hits-uitgaven en de binnenkort te verschijnen verzamelaar Mixing Up The Medicine.

3. The Bootleg Series.

4. Uitgaven die in geen van de bovenstaande categorieën passen. Vaak is er een eenvoudig te verklaren reden voor deze uitgaven. Zo is The Rolling Thunder Revue; The 1975 Live Recordings uitgebracht ten tijde van de Martin Scorsese-film over The Rolling Thunder Revue en zijn er verschillende boxjes met cd’s of elpees verschenen om te voorkomen dat het copyright van de opnamen verloopt. 

The Complete Budokan valt in de laatste categorie, want in tegenstelling wat je hier of daar op internet leest, The Complete Budokan behoort niet tot The Bootleg Series. Het is ook geen release met nieuwe muziek, maar een uitgebreide heruitgave van een reeds eerder verschenen album en een Greatest Hits is het al helemaal niet. Categorie 4 dus. Het vreemde is alleen dat er geen directe aanleiding lijkt te zijn om nu The Complete Budokan - zoals vaak bij uitgaven uit categorie 4 - op de markt te brengen. Er is geen film over de Japanse concerten verschenen en het duurt nog vijf jaar voor de opnamen vijftig jaar oud zijn.

Even 45 jaar terug in de tijd. 

Het lange concertjaar 1978 begon met concerten in Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. Twee concerten in Tokio, die van 28 februari en 1 maart, werden opgenomen. In augustus verscheen Bob Dylan At Budokan, een dubbelelpee, een souvenirtje voor de mannen en vrouwen die bij een of meerdere van de concerten hadden bezocht. Bob Dylan At Budokan verscheen aanvankelijk dan ook alleen in Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. Al snel waren er handige handelaren die naar Japan vlogen, Bob Dylan At Budokan in grote getale inkochten om deze met grove winst in Europa weer te verkopen. Want wat bleek, niet alleen de mannen en vrouwen die een Dylan-concert bezochten in Japan wilden Bob Dylan At Budokan horen. De vanuit Japan geïmporteerde exemplaren Bob Dylan At Budokan gingen, ondanks de vaak absurde verkoopprijzen, als warme broodjes over de toonbank in Europa. Die verkoop zal ongetwijfeld nog wat extra gevoed zijn doordat voor het overgrote deel van de Europese Dylanliefhebbers de zomer van 1978 de eerste kans was om een concert van de man bij te wonen. En laten we eerlijk zijn, ondanks de verschillen tussen de Japanse en Europese concerten van ’78, is Bob Dylan At Budokan toch bijna ook voor die Europese Dylan-liefhebbers een toursouvenir. 

Pas acht maanden na de Japanse release ging Dylans platenmaatschappij overstag en werd Bob Dylan At Budokan ook in Europa en Amerika uitgebracht. De import van Japanse exemplaren had immers bewezen dat er een wereldwijde behoefte was aan exemplaren van dit album. En zo werd een simpel souvenir tot een gewild object en uiteindelijk een reguliere release is Dylans catalogus. Met dat in het achterhoofd is het niet zo vreemd dat Dylans platenmaatschappij denkt dat ‘men’ zit te wachten op The Complete Budokan 1978. De oorspronkelijke plaat verkocht in 1978 – ondanks de hoge (import-)prijs immers als een tiet, dus waarom anno 2023 niet?

De geschiedenis herhaalt zich: In Europa en Amerika verschijnen twee edities van The Complete Budokan 1978: een vier cd’s tellende boxset en een ‘samenvatting’ van veertien songs op een dubbelelpee. Daarnaast verschijnt er een 8 elpees tellende boxset van The Complete Budokan, maar alleen in Japan. Hoe groot zal dit keer de vraag naar import-exemplaren zijn? En als het overweldigend is, volgt er dan na enkele maanden ook weer een Amerikaanse en een Europese editie? Geen idee, uiteraard. Ik kan veel, maar niet in de toekomst kijken. 

Starend naar de nieuwe uitgave, de verschillende versies, de overvloed aan boeken, posters en flyers die bij de release zitten, krijg ik haast het vermoeden dat aanvankelijk -  net als in 1978 - deze nieuwe Budokan-release uitsluitend voor de Japanse markt bedoeld was, maar dat Dylans platenmaatschappij – om hetzelfde import-geklungel als in 1978 te voorkomen – twee van de drie edities van The Complete Budokan 1978 ook in Europa en Amerika uitbrengt.

Misschien moet ik zo maar naar The Complete Budokan 1978 kijken: een souvenir-release voor de Japanse markt, voor de mannen en vrouwen die er bij waren. Met dank aan de Europese releases krijg ik de kans om mee te luisteren.