achttiende open brief

Mister D,

Ik ben vanochtend opgestaan met de muziek van Thelonious Monk. Het spel van Monk is tegendraads, het vergt dat je je verwachtingen overboord zet en je oren gewoon laat gaan. In 2004 las ik in Chronicles wat je over Monk te melden had: "he summoned magic shadows into being." Dat maakte nieuwsgierig. Er gingen wel wat jaren overheen, maar uiteindelijk kocht ik, met die regels uit Chronicles in mijn achterhoofd, iets van Monk. Ik kan me niet herinneren welk album dat geweest is en eigenlijk doet dat er ook niet toe. Monks manier van pianospelen is zo eigen, zo uniek, dat je bijna zou kunnen stellen dat hij een muzieksoort op zichzelf is. Met het beluisteren van dat vers gekochte album realiseerde ik mij dat ik Monk eerder had gehoord. Als puber kocht ik bij kringloopwinkels regelmatig elpees op de hoes. Vaak ging het om muzikanten waar ik nog nooit van gehoord had. Het was voor mij een manier om relatief goedkoop veel muziek te horen. Een van de hoezen die mij ooit aanzette tot aanschaf was bijna geheel zwart en uit dat zwart kwam een gezicht naar voren. Bovenaan de hoes een voor mij toen weinig zeggende tekst:

MONK

MISTERIOSO

(recorded on tour)

Heette de band Monk en het album Misterioso of precies andersom, zo vroeg ik me toen af, staand in de kringloopwinkel met dat album in mijn handen. Ik kocht het voor een gulden, legde het thuis op de draaitafel  en snapte er geen reet van. Die eerste keer heb ik de plaat niet eens helemaal gedraaid. Maanden later probeerde ik nogmaals te luisteren, wederom tevergeefs. Uiteindelijk is de plaat verdwenen. Weggegeven of verpatst. Nu kan ik mezelf wel voor mijn kop slaan dat ik dat heb gedaan. Aan de andere kant was ik blijkbaar nog niet klaar voor Monk en is de plaat toen mogelijk in handen gekomen van iemand die de muziek wel kon waarderen.

Na het lezen van Chronicles is Thelonious Monk opnieuw in mijn leven gekomen. Dank daarvoor, want hoewel zijn muziek nog steeds niet makkelijk is, is het wel de muziek waar ik soms naar verlang.

Muziek gaat over momenten en in het verlengde daarvan: op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Nou is het niet mogelijk om altijd overal bij te zijn, maar met dank aan de opnametechniek kunnen we achteraf het bijwonen benaderen.

Het concert van 29 oktober 2009 in Chicago. Ik was daar toen niet, maar vanochtend wel een beetje. Een opname van "Stuck Inside Of Mobile With The Memphis Blues Again" werd onder mijn neus geschoven en dus luisterde ik. Je kunt je waarschijnlijk niks van dat concert herinneren, er zijn immers zo veel concerten geweest dat het er slechts eentje is in een lange rij. Je begint met harmonica, wat voor mij de song opentrekt. Vervolgens gebruik je je orgel voor het leggen van accenten in de song zoals die wordt neergelegd door je band. Rond die orgelaccenten weeft je stem het verhaal. Het werkt. Ik ga zo voor de derde keer luisteren.

Nog even over dat orgel: je spel is tegendraads. Niet zoals het spel van Monk dat kon zijn, maar anders, eigen. Het is deze eigen weg die je steeds kiest die er mede voor zorgt dat ik blijf terugkomen bij je muziek.

Kortom: blijf eigenwijs, blijf eigen.

T.

[met dank aan John]